Tư Duy Tăng Trưởng Là Gì? Định Nghĩa, Ví Dụ & Cách Rèn Luyện

Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đều mong muốn đạt được thành công trong cuộc sống. Nhưng đôi khi, chúng ta lại gặp phải những rào cản, những khó khăn. Vậy làm thế nào để đối mặt và vượt qua chúng? Câu trả lời có thể nằm ở “tư duy tăng trưởng”. Vậy, chính xác thì tư duy tăng trưởng (grow mindset) là gì? Cùng Gen Z Sống Khỏe tìm hiểu nhé.

Tư Duy Tăng Trưởng (Growth Mindset) Là Gì?

Tư duy tăng trưởng (growth mindset) là niềm tin rằng khả năng và trí thông minh của mỗi người có thể được phát triển và cải thiện thông qua nỗ lực, học hỏi và trải nghiệm.

Theo nhà tâm lý học nổi tiếng Carol Dweck, người đã dành nhiều năm nghiên cứu về chủ đề này, “tư duy tăng trưởng (growth mindset)” là niềm tin rằng khả năng và trí thông minh của mỗi người có thể được phát triển thông qua sự nỗ lực, học hỏi và kiên trì. Nói một cách đơn giản, người có tư duy tăng trưởng tin rằng họ có thể trở nên giỏi hơn ở bất cứ điều gì nếu họ chịu khó luyện tập và học hỏi.

Ngược lại với tư duy tăng trưởng là “tư duy cố định (fixed mindset)”. Người có tư duy cố định tin rằng tài năng và trí thông minh là bẩm sinh, không thể thay đổi. Họ thường né tránh thử thách vì sợ thất bại sẽ chứng minh sự thiếu năng lực của mình. Họ cũng dễ dàng bỏ cuộc khi gặp khó khăn và cảm thấy bị đe dọa bởi thành công của người khác.

Đặc Điểm Của Người Có Growth Mindset

• Sự kiên trì: Họ luôn cố gắng và không dễ dàng bỏ cuộc khi gặp khó khăn. Họ coi thử thách là cơ hội để rèn luyện và phát triển.
• Khả năng chấp nhận thất bại: Họ không sợ thất bại, mà coi thất bại là một phần tất yếu của quá trình học hỏi. Họ rút ra bài học từ những sai lầm và tiếp tục tiến lên.
• Tính linh hoạt: Họ sẵn sàng thay đổi và thích nghi với hoàn cảnh mới. Họ không ngại thử những điều mới mẻ và chấp nhận rủi ro.

Thomas Edison từng nói rằng: “Tôi không thất bại, tôi chỉ tìm ra 10.000 cách mà một chiếc bóng đèn không hoạt động.” Những nỗ lực không ngừng nghỉ của Edison chính là minh chứng cho sự quyết tâm và tư duy phát triển.

So Sánh Tư Duy Cố Định (Fixed Mindset) Và Tư Duy Tăng Trưởng (Growth Mindset)

Để hiểu rõ hơn về tư duy tăng trưởng, chúng ta hãy so sánh nó với tư duy cố định:

Ví dụ: Một học sinh gặp khó khăn với môn toán. Với growth mindset, em sẽ tìm kiếm sự giúp đỡ từ thầy cô, bạn bè, tìm thêm tài liệu tham khảo và kiên trì luyện tập. Em tin rằng mình có thể cải thiện môn toán nếu cố gắng. Ngược lại, với tư duy cố định, em sẽ cho rằng mình “không có năng khiếu” với môn toán và dễ dàng bỏ cuộc.

Lợi Ích Của Tư Duy Tăng Trưởng

• Nâng cao khả năng học hỏi và phát triển: Khi tin rằng mình có thể học hỏi và phát triển, chúng ta sẽ chủ động tìm kiếm kiến thức mới, thử thách bản thân và không ngừng tiến bộ.
• Tăng cường sự tự tin và lòng kiên trì: Chúng ta tự tin vào khả năng của mình, kiên trì theo đuổi mục tiêu và không dễ dàng bỏ cuộc khi gặp khó khăn.
• Khả năng đối mặt và vượt qua khó khăn tốt hơn: Thay vì né tránh khó khăn, chúng ta sẽ coi đó là cơ hội để học hỏi và trưởng thành.
• Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn: Tư duy này giúp chúng ta cởi mở hơn, sẵn sàng lắng nghe và học hỏi từ người khác, từ đó xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp.
• Đạt được thành công trong sự nghiệp và cuộc sống: Chúng ta có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình, đạt được những thành tựu trong sự nghiệp và sống một cuộc đời ý nghĩa.

Cách Phát Triển Tư Duy Tăng Trưởng

Vậy làm thế nào để rèn luyện tư duy tăng trưởng? Dưới đây là một số gợi ý:

• Thay đổi ngôn ngữ và cách suy nghĩ: Thay vì nói “Tôi không làm được”, hãy nói “Tôi sẽ cố gắng hơn”. Thay vì nghĩ “Tôi không đủ giỏi”, hãy nghĩ “Tôi sẽ học hỏi để trở nên giỏi hơn”.
• Đón nhận thử thách và học hỏi từ thất bại: Đừng sợ hãi thất bại. Hãy coi đó là bài học quý giá để trưởng thành.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ và phản hồi: Đừng ngại hỏi xin sự giúp đỡ từ người khác và tiếp nhận phản hồi một cách cởi mở.
• Liên tục học hỏi và phát triển bản thân: Đọc sách, tham gia khóa học, học hỏi từ những người xung quanh… Hãy không ngừng mở rộng kiến thức và kỹ năng của mình.
• Áp dụng các bài tập thực hành: Có rất nhiều bài tập thực hành giúp rèn luyện tư duy tăng trưởng, bạn có thể tìm kiếm trên internet hoặc tham khảo sách báo.

Tư Duy Tăng Trưởng Trong Học Tập

Trong học tập, tư duy phát triển giúp học sinh, sinh viên cải thiện kết quả bằng cách khuyến khích họ kiên trì, chấp nhận thử thách và học hỏi từ sai lầm.

Tư Duy Tăng Trưởng Trong Công Việc

Trong công việc, growth mindset giúp tăng hiệu suất làm việc, tạo cơ hội thăng tiến và xây dựng môi trường làm việc tích cực. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người thành công thường có tư duy tăng trưởng mạnh mẽ.

Những Lầm Tưởng Thường Gặp

• Nhầm lẫn giữa tư duy tăng trưởng và sự tích cực đơn thuần: Tư duy tăng trưởng không chỉ đơn giản là suy nghĩ tích cực. Nó đòi hỏi sự nỗ lực thực sự, sẵn sàng đối mặt với khó khăn và học hỏi từ thất bại. Việc chỉ nói “mọi thứ sẽ ổn thôi” mà không hành động cụ thể không phải là growth mindset.
• Cho rằng chỉ cần nỗ lực là đủ: Nỗ lực là yếu tố quan trọng, nhưng không phải là tất cả. Cần có chiến lược học tập và làm việc hiệu quả, biết cách tìm kiếm sự giúp đỡ và phản hồi. Nỗ lực mà không có phương pháp đúng đắn có thể dẫn đến sự thất vọng.
• Áp dụng một cách máy móc: Tư duy phát triển không phải là một công thức áp dụng cho mọi tình huống. Cần linh hoạt điều chỉnh cho phù hợp với từng hoàn cảnh cụ thể.
• Chỉ tập trung vào kết quả mà bỏ qua quá trình: Growth mindset nhấn mạnh vào quá trình học hỏi và phát triển hơn là chỉ đạt được kết quả cuối cùng. Việc quá tập trung vào thành tích có thể khiến chúng ta bỏ qua những bài học quý giá trong quá trình.

Kết Luận

Tư duy tăng trưởng không chỉ là một khái niệm trừu tượng, mà là một công cụ mạnh mẽ có thể giúp chúng ta thay đổi cuộc sống. Bằng cách tin vào khả năng phát triển của bản thân, chúng ta có thể vượt qua giới hạn, đạt được mục tiêu và sống một cuộc đời trọn vẹn. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ “tư duy tăng trưởng là gì” và cách áp dụng nó vào cuộc sống.